“Elleboogdysplasie” of ED is een verzamelnaam voor ontwikkelingsaandoeningen aan de elleboog bij opgroeiende honden. Elleboogdysplasie komt meestal voor bij de grote, snelgroeiende rassen waaronder de Rottweiler, Labrador Retriever, Golden Retriever en Berner Sennenhond, maar zeker ook bij minder typische rassen.
De klachten kunnen al op zeer jonge leeftijd optreden, maar soms komen de symptomen pas tot uiting wanneer de hond al ouder is en er zich reeds artrose heeft ontwikkeld.
Aandoeningen die behoren tot de groep van elleboogdysplasie zijn:
Daarnaast zijn er nog andere minder voorkomende aandoeningen aan de elleboog die niet tot de groep van elleboogdysplasie behoren:
‘Medial coronoid disease’, afgekort MCD, is de nieuwe verzamelnaam voor letsels aan de mediale processus coronoideus. Bij MCD komt er een stukje kraakbeen, zeer vaak gecombineerd met het “subchondrale bot”, los van zijn oorspronkelijke plaats op het mediale coronoid. Dit zorgt voor irritatie en ontsteking in het gewricht hetgeen zal leiden tot kraakbeen- en gewrichtsbeschadiging en zo tot artrose.
Het processus anconeus is een onderdeel van de ellepijp wat een beetje uitpuilt en in het opperarmbeen (humerus) scharniert. Het ontwikkelt zich uit een stukje kraakbeen gedurende de eerste 5 maanden van het hondenleven. Daarna verbeent het en vergroeit het met de ellepijp (ulna).
Door groeistoornissen of trauma tijdens deze ontwikkeling kan het gebeuren dat de processus anconeus zich niet met de ulna verbindt. Er ontstaat dan een los stukje bot dat zorgt voor pijn in het ellebooggewricht en zal leiden tot ernstige artrose.
Bij een incongruente elleboog zijn de ulna (ellepijp) en radius (spaakbeen) niet gelijk in lengte waardoor er een ‘trap’ ontstaat en zo het gewricht niet goed in elkaar past. De incongruentie op zich kan een oorzaak zijn van manken, maar het het kan ook aanleiding geven tot andere aandoeningen. Zo kan een te korte ulna (ellepijp) aanleiding geven tot een losse processus anconeus (LPA) en een te korte radius speelt mogelijks mee in de ontwikkeling van medial coronoid disease (MCD).
Osteochondrose is een erfelijke kraakbeenziekte die bij veel rassen voorkomt. Kraakbeen is niet doorbloed en voedt zich door opname van gewrichtsvocht. Bij osteochondrose wordt het kraakbeen op sommige locaties te dik waardoor het zich niet genoeg kan voeden en het in de diepte, op de overgang naar het onderliggende bot (‘subchondraal bot’), afsterft en in een verder stadium loskomt van het onderliggende bot. Er ontstaat dan een zwervend stuk kraakbeen, ook wel ‘gewrichtsmuis’ genoemd.
OCD van de mediale condyl van de humerus komt frequent voor op de leeftijd van 5 à 6 maanden en wordt vaak samen met medial coronoid disease (MCD) gezien.
Flexor enthesopathie is een aandoening waarbij er degeneratie van de buigspieren is ter hoogte van hun aanhechting aan de mediale epicondyl van de elleboog. De aandoening kan op zichzelf voorkomen (primair) of in combinatie met andere elleboogaandoeningen (concomitant), meestal MCD, soms OCD, soms beide.
Een onvolledige fusie van de humeruscondyl is een zeldzame aandoening die vooral wordt gezien bij Spaniels. Het veroorzaakt niet altijd manken, maar vaak ontwikkelen honden met deze aandoening dezelfde symptomen als bij elleboogdysplasie (ED). Gezien ED veel frequenter voorkomt, wordt het vaak daarmee verward.
Soms evolueert een incomplete ossificatie (verbening) naar een atraumatische humerale condylfractuur.
De aandoening wordt vaak gemist op suboptimale röntgenopnames en dan is een CT-scan of artroscopie aangewezen voor een accurate diagnose.
Bij het fokken van rashonden is het belangrijk om zoveel mogelijk te fokken met honden die elleboogdysplasie-vrij zijn. Om na te gaan of uw hond al dan niet tekenen van ED heeft worden “Officiële ED-foto’s” gemaakt. Dit zijn röntgenfoto’s van hoge kwaliteit die volgens een gestandaardiseerde manier worden gemaakt waarna ze beoordeeld worden door een Officiële Commisie die verschilt per land. Voor België is dat de NCSA, voor Nederland de Raad van Beheer, voor Amerika de OFA.
Ook hiervoor kunt u bij Heelix terecht.